
Na een redelijk goede nachtrust werden we vanochtend wakker met ander weer, eindelijk; het was droog en de wind was gaan liggen! Voor het eerst in twee dagen! En er was weer water in de rivier en modderpoelen, de langdurige droogte van de afgelopen maanden was doorbroken. Niet alleen wij waren blij met het feit dat het weer droog was en warmer begon te worden, opeens waren er weer allerlei dieren en vogelgeluiden. Ook om ons kamp heen zagen we weer wat kleine vogeltjes verschijnen. Het ontbijt bestond onder andere uit pap en hartige wentelteefjes, met kaas en tomaat; Hans was blij met de wentelteefjes, ik vond de pap erg lekker!














Na het ontbijt bracht Frank ons te voet naar een neushoorn-toilet vlakbij het kamp, en legde (soms heel beeldend!) uit hoe de neushoorn daar zijn behoefte deed en deze dan zo veel mogelijk alle kanten op uitspreidde. De witte neushoorn en andere dieren doen allemaal hun behoefte daar en gebruiken op die manier zo’n “rhino midden” of mesthoop om met elkaar te communiceren. Zo is het dominante mannetje de enigste die in het midden poept en alles in een ring erom heen schopt; zo markeert hij er zijn territorium mee, en als hij wegloopt laat hij overal zijn geur achter op deze manier. Witte neushoorn vrouwtjes communiceren hun vruchtbaarheid en bereidheid tot paren door op de randen te poepen zodat hij de geuren kan oppikken, zwakke mannetjes pikken er informatie op over hun dominante tegenstander, enz…




Zelfs de zwarte neushoorn poept op zo’n midden, hoewel tot onze verbazing zijn zwarte en witte neushoorns totaal niet geïnteresseerd in elkaar; in feite zijn het zelfs verschillende diersoorten, ze “zien” elkaar nauwelijks staan en hebben ook geen last van elkaar! De witte neushoorn heeft een echt territorium, en de zwarte neushoorn een “leefgebied” waar alles te vinden is wat hij nodig heeft. Ook deed Frank een beetje vertellen over spoorzoeken; zo kun je aan de mest zien of het een witte of een zwarte neushoorn is, want de witte bijt takken netjes door op een hoek van 45 graden, en die komen praktisch onverteerd in de mest terecht, terwijl een zwarte neushoorn takjes meer plet en vermaalt. Frank weet ontzettend veel, zit vol passie over natuurbehoud en vertelt altijd mooi, we hangen aan zijn lippen! En het is gewoon leuk om te zien hoe hij een dominant wit neushoornmannetje nadoet…

Na de lezing over neushoornuitwerpselen zijn we terug naar het kamp gelopen om in de auto’s te stappen voor een dagje dieren zoeken. Frank was enthousiast over het betere weer en hoopte vandaag ontelbare neushoorns te zullen zien! We hebben de hele dag door Umfolozi en het aangrenzende Hluhluwe Park gereden, twee parken aan elkaar verbonden, op zoek naar dieren. ‘s Ochtends was het nog een beetje koud en zagen we eigenlijk niets, los van een aantal roofvogels en zo, maar naarmate de dag opwarmde zagen we wel af en toe iets. Sowieso wel een paar neushoorns in de verte, maar zo ver weg dat je ze alleen met verrekijker zag.


































Toen reden we een pad in een helling op, een favoriete plek van Frank want je keek er over alle heuvels heen in de omgeving en had daardoor een wijds uitzicht en volgens hem de ideale plek om neushoorns te tellen! En inderdaad, veel neushoorns in de verte, maar ook een hele mooie grote leeuw op een helling vlakbij die duidelijk net een flinke maaltijd had gehad, en twee neushoorns die redelijk dichtbij waren maar net bezig om over een richel te wandelen – een paar minuten later waren ze verdwenen. Na een plaspauze en een tijdje van het uitzicht genieten stapte we weer in en reden we weer door terug naar de hoofdweg. Vlakbij was een landingsbaan voor een bushvliegveldje, en Frank vertelde dat hij regelmatig meegemaakt had dat je eerst een keertje laag over de landingsbaan moest vliegen voor je kon omkeren en echt gaan landen – de eerste keer was om de dieren weg te jagen!



















We reden nog een flinke ronde en zagen nog meer neushoorns, giraffen, een paar mooie nyala, een vrouwtjesneushoorn met kalf, mestkevers, en zelfs een paar zebra’s. Maar eigenlijk was het een beetje magertjes, dat kon je merken aan Frank; wij vonden de paar neushoorns die we vandaag zagen al leuk, maar hij wilde dat we overvoerd zouden raken van neushoorns, en had duidelijk ook gehoopt op andere dieren. Tja, de natuur laat zich niet sturen, en al was het weer een stuk beter dan de laatste dagen, het was nog een klein beetje frisjes. Hans en ik waren in ieder geval niet ontevreden!


















































De lunch (lekkere pastasalade, zeker met een flinke kwak zoete chilisaus) aten we onder een afdakje vlakbij de souvenirmarkt en de “boma’s” van Umfolozi, waar dieren die in overschot zijn en gevangen zijn kunnen acclimatiseren voor ze geveild en verkocht worden aan andere parken. Dit park is heel productief qua neushoorns en voorziet dus veel parken/dierentuinen/reservaten in Afrika en zelfs wereldwijd van witte en zwarte neushoorns. Na de lunch zijn we nog even een rondje door de souvenirmarkt gelopen voor we naar de ingang van de boma’s gingen, waar Frank en Jock ons alleen lieten; we konden met de lokale gids van de boma meelopen om de boma’s te bezichtigen, en daarna doen wat we wilde, zij gingen ondertussen terug naar het kamp.






De boma’s werden streng bewaakt; er waren hier dan natuurlijk ook veel kostbare neushoorns te vinden! We kwamen bij een enorme omheining van stevige boomstammen, verdeeld in verschillende vakken waar een en soms twee neushoorns (als het bijvoorbeeld twee vrouwtjes waren) gehouden werden. Er waren een achttal volwassen neushoorns aan het wachten tot ze verplaatsen werden, ze waren allemaal al geveild en verkocht aan wildparken. Sommige kwamen nieuwsgierig naar ons kijken door de stevige dikke houten palen door! (niet dat ze ons goed konden zien, neushoorns zijn schijnbaar erg kippig)






















Toen we rond de grote omheining met volwassen neushoorns gelopen waren, zijn we nog langs een paar overdekte hokken voor een tiental baby’s gewandeld, die vaak weesjes waren omdat hun moeders gedood waren door stropers. Ze worden hier met de hand grootgebracht met speciale neushoornbaby-formule, en geiten als gezelschap en troost (neushoornbabies stoten overal tegenaan met hun hoofd, alleen een geit kan dat aan want die stoot gewoon terug), en als ze 3 jaar oud zijn kunnen ze schijnbaar weer vrijgelaten worden in het wild en worden het vanzelf weer wilde neushoorns.










Nadat we ons best hadden gedaan om een glimp van de baby’s op te vangen (we mochten bij uitzondering even op een van de ladders klimmen om over het hek te kijken) zijn we nog langs een aantal omheiningen voor andere dieren gewandeld, waar nu nog een paar neushoorns stonden en ergens anders wat buffels, maar waar nog pasgeleden schijnbaar een aantal giraffen gehouden waren die inmiddels al opgehaald waren. Toen zijn we met de gids teruggelopen naar de entree en, voor we erdoor gingen, zijn Hans en ik en het Engelse stel nog even naar het museumpje over wildbeheer gegaan; dat was best interessant, en leuk om een idee te krijgen voor de oude en nieuwe technieken van het vangen en veilig vervoeren van dieren van de ene locatie naar de andere.













Zo werden vroeger olifantenfamilies allemaal gedood, behalve de baby’s van 6 maanden tot zo’n 3 jaar oud (als ik het goed zeg), want jonger dan dat en ze zouden niet overleven, en ouder dan dat en ze konden niet meer vervoerd worden. Maar dat was niet alleen onnodig bloedvergieten, maar het leidde ook tot bendes getraumatiseerde, onopgevoede en onhandelbare olifantentieners. Een zo’n bende maakte zo’n puinhoop in Kruger National Park, dat ze op gegeven moment een paar volwassen olifantenstieren in hebben gezet om weer orde op zaken te stellen en de tieners met harde hand (slurf) alsnog een beetje op te voeden, wat overigens goed werkte! Sindsdien hebben natuurbeheerders manieren ontwikkelde om de olifantenfamilie als geheel verplaatsen, van het allerkleinste baby’tje tot de oudste volwassene, en dat maakt dat de olifanten veel beter kunnen wennen aan hun nieuwe omgeving omdat ze samenblijven.



Kort nadat Hans en ik weer in de auto zaten zagen we een olifant die naast de weg kwam grazen, eindelijk een olifant! Die miste we toch een beetje… Maar gelukkig kwam hij dichtbij en liep hij al grazend achter onze auto langs zodat we mooi en lang van hem hebben kunnen genieten. Verder zagen we weer een hoop neushoorns, waaronder twee jonge neushoorns, en zijn we even in het hoofdkamp gaan kijken voor wat nieuwe khaki bloezen voor Hans, liefst natuurlijk met het logo van Umfolozi erop geborduurd. Maar helaas had het kleine winkeltje (deur sluiten vanwege airconditioning en apen!) helemaal niets, alleen T-shirts en dan nog voor schokkende prijzen.


























Hans en ik hebben nog een grote ronde gereden, door mooi landschap, langs een picknickplaats en zagen veel mooie vogels. Waaronder een indrukwekkende roofvogel die vlak bij ons op de grond stond. Frank had verteld dat hij rond 17 uur bij een klein uitkijkpuntje zou staan voor een sundowner, voor iedereen die mee wilde doen, dus wij besloten daar ook maar heen te rijden, we waren er nu toch in de buurt van en het was al tegen vijven. Vanuit dit uitkijkpunt over de rivierbedding konden we zijn oude woning zien verscholen tussen de bomen aan de overkant, en terwijl hij op de achterkant van zijn bakkie een heuse gin en tonic met citroen maakte, wandelde in de rivierbedding onder ons een grote neushoornstier die zich onbespied waande terwijl hij rustig aan het einde van de dag aan het grazen was. De Zuid-Afrikanen hadden een lekker kaasje bij dat veel leek op Nederlandse kaas (pittig, met smaak), en deelde daar stukjes van uit, en als we gewild hadden had Frank voor ons ook een gin en tonic gemaakt! We hielden het maar bij een gingerbeer en bitter lemon…
















































































Toen het bijna donker was zijn we teruggereden naar het kamp, waar we rond 18 uur aankwamen, en ik ben toch blij dat we Tracks4Afrika hebben want je zou de afslag naar het pad zo missen. Het was een mooie rit vandaag en we hebben, zoals was beloofd, heel veel neushoorns gezien vandaag! Rooijan en Sanana hadden een braai in elkaar gedraaid voor ons vanavond, met de onbegrijpelijke “pap” en tomatengroentesaus waar de Zuid-Afrikanen allemaal dol op lijken te zijn; ze noemen het comfort food, het is voor de meeste echt iets van braais van vroeger en hoort er gewoon bij. Wij hebben die emotionele band er niet mee en vinden er niks aan! Dus Hans hield het lekker bij het vlees (heerlijk!) en de bonenchutney en tomatengroentesaus. Toe was appelkruimel (uit de gietijzeren pan) met custard, en lekker rond het kampvuur zitten en genieten van de bush en de sterren, want eindelijk zaten we niet meer te rillen van de kou, het was helemaal opgeklaard!










